Psychoterapia
Psychoterapia, zgodnie z Deklaracją Strasburską, jest niezależną dyscypliną 
naukową, odrębnym zawodem. Do jego wykonywania uprawnia odbycie pełnego szkolenia, obejmującego zarówno teorię, jak i praktykę psychoterapii, własną psychoterapię psychoterapeuty i prowadzenie pracy pod stałą superwizją. Jest szkoleniem podyplomowym, do którego droga wiedzie przez zdobycie wcześniejszego wykształcenie uniwersyteckiego w obszarze nauk społecznych lub medycznych. Psychoterapia jest alternatywą dla farmakologicznych metod leczenia zaburzeń psychicznych. Poprzez rozmowę i osobisty, nacechowany emocjonalnie, przebiegający w atmosferze wzajemnego zaufania kontakt między pacjentem a psychoterapeutą, pacjent nabywa nowych doświadczeń, dzięki którym możliwa jest zmiana struktury psychicznej, co skutkuje ustąpieniem objawów lęku, fobii, obsesji, symptomów psychosomatycznych, zaburzeń nastroju, odżywiania, a pacjent staje się gotowy do rozpoczęcia pełniejszego, szczęśliwszego i nasyconego sensem życia. Zasadniczym celem psychoterapii jest rozwój osobowości pacjenta, wyposażanie go w skuteczne sposoby reagowania na wymagania rzeczywistości i radzenia sobie z trudnościami, usuwanie objawów chorobowych i optymalizowanie zdrowia psychofizycznego.
Chciałam Państwu w skrócie przybliżyć założenia trzech nurtów psychoterapii, z których przede wszystkim czerpię w pracy z pacjentem.
Jej twórcą jest Milton Erickson. Zanim stworzył własny i niepowtarzalny sposób leczenia i skuteczne interwencje terapeutyczne zdobył gruntowne wykształcenie z zakresu psychiatrii, psychologii i psychoanalizy. Jego podejście nie jest teorią osobowości ani psychoterapii. Był pragmatykiem ukierunkowanym nie na tworzenie spójnego systemu teoretycznego, lecz na odkrywanie i stosowanie skutecznych czynników leczących. Do charakterystycznych cech podejścia ericksonowskiego należy m.in. koncentracja na zasobach jednostki. Ma ona z pewnością bezpośredni związek z historią życia i osobistym doświadczeniem Miltona Ericksona, który przez dużą część życia był osobą niepełnosprawną, a przez cały ten czas uczył się, nauczał i leczył innych, żył aktywnie, koncentrując się właśnie na swoich możliwościach radzenia sobie z problemem. Zakładał, że każdy człowiek ma w sobie wszystkie zdolności i umiejętności potrzebne mu do tego, żeby dobrze żyć. Proces terapii ma służyć uruchomieniu tego wszystkiego, co pacjent wie i potrafi, tylko jeszcze o tym nie wie. Erickson podkreślał rolę indywidualności pacjenta i jego osobistego doświadczenia, które starł się spożytkować w procesie terapii.
Jest to terapia zorientowana przede wszystkim na teraźniejszość i przyszłość pacjenta, a nie tylko na przeszłość i zgłębianie historii życia. Jej celem jest znalezienie rozwiązań umożliwiających osiągnięcie stanu pożądanego przez pacjenta. Terapeuta zasiewa ideę zmiany. Uzyskanie wglądu nie jest tu najważniejsze, gdyż sam wgląd nie prowadzi jeszcze automatycznie do zmiany. Zmianę można uzyskać na drodze zdobywania nowych doświadczeń, dlatego w procesie terapii ważne jest, aby pacjent mógł przeżywać i doświadczać na poziomie emocji, ciała, a nie tylko rozumienia i mówienia.
Komunikacja w procesie psychoterapii jest wielopoziomowa – odbywa się zarówno na poziomie świadomym, jak i nieświadomym. Terapeuci ericksonowscy często wykorzystują metafory, bajki, przypowieści terapeutyczne, techniki transowe. W podejściu ericksonowskim nieświadomość sprzyja pacjentowi, jest znacznie mądrzejsza od świadomości, jest skarbcem dobrych rozwiązań.
Teorie systemowe zakładają, że jednostka nie jest bytem niezależnym, gdyż zawsze jest częścią różnych systemów, z których najważniejsza jest rodzina. System jest czymś więcej niż sumą części. Budują go nie tylko składowe elementy, ale przede wszystkim interakcje między nimi. Na rozwój i zdrowie psychiczne jednostki wpływają przede wszystkim struktura rodziny i wzorce komunikacji, jakie w niej panują. Jasna struktura z granicami międzygeneracyjnymi oraz elastyczną granicą między systemem a światem zewnętrznym sprzyjają zdrowiu, z kolei sztywne odcięcie od środowiska przy zatarciu granic wewnętrznych może być przyczyną chorób i zaburzeń. W rodzinie każdy członek ma prawo przynależności i swoje pozycję wynikającą z kolejności urodzin. Zaburzenie tego porządku przejawia się w postaci różnych dysfunkcji. Jasna, wewnętrznie spójna komunikacja wspiera zdrowie, natomiast jej brak, czy też komunikaty wzajemnie sprzeczne są czynnikiem chorobotwórczym. Zmiana na poziomie sytemu pomaga zdrowieć osobie chorej.
Za jej twórców uważa się Aarona Becka i Arnolda Ellisa. Nurt ten zakłada, że umysł jest ponad nastrojem. Nasze samopoczucie, doświadczane emocje i zachowanie zależą od naszych myśli i wyobrażeń, schematów poznawczych, według których oceniamy i interpretujemy doświadczenia, jakie spotykają nas w życiu. Obiektywna rzeczywistość nie wywiera na nas bezpośredniego wpływu, robi to za pośrednictwem znaczeń, jakie jej nadajemy. Identyfikacja założeń fundamentalnych oraz ich pochodnych w postaci myśli automatycznych, jakie mamy na temat siebie, świata, innych ludzi, przyszłości pozwala ocenić ich prawdziwość i pragmatyczność, a następnie wprowadzić korektywne zmiany. Do głównych błędów poznawczych, które prowadzą do depresji należy wyolbrzymianie i generalizowanie niepowodzeń, pomniejszanie sukcesów, przypisywanie odpowiedzialność za sukces czynnikom zewnętrznym, a za porażkę sobie, upatrywanie źródeł sukcesu w czynnikach zmiennych i nieprzewidywalnych, a porażki stałych i niezmiennych. Z kolei niektóre założenia fundamentalne powodują stałe poczucie zagrożenia. Posiadane przekonania wpływają na nasze funkcjonowanie w ten sposób, że zachowanie prowadzi do ich potwierdzenia, utrwalenia i wzmocnienia. W psychoterapii poznawczej oddziaływania koncentrują się na procesach poznawczych, dążą do zmiany myślenia w celu wywarcia wpływu na emocje i zachowanie. Zmiana w procesie myślenia powoduje zmianę emocji i zachowań, które zaczynają utrwalać i wzmacniać nowe wzorce myślenia.